بررسی عناصر داستانی در داستان های علمی- تخیّلی نوجوانان دهه 80 شمسی

این پژوهش با انتخاب چهارده داستان علمی- تخیّلی نوجوانان دهۀ هشتاد شمسی که پرتیراژترین دهه در خلق و انتشار این آثار در ایران به شمار می رود، به بررسی عناصر داستانی (پیرنگ، شخصیّت و شخصیّت¬پردازی، زاویۀ دید، لحن، فضاسازی و درونمایه) و چگونگی کارکرد این عناصر در داستان¬های این ژانر ادبی می¬پردازد. با توجّه به اهمّیّت فراوان آثار علمی- تخیّلی برای نوجوانان به عنوان مخاطبانی که مطالعه جزو نیازهای اساسی آنها و تخیّل موجب پیشرفتشان است، نتایج به دست آمده از بررسی عناصر داستانی در این داستان¬ها نشان دهندۀ این است که بیشتر نویسندگان برای علمی- تخیّلی کردن داستان خویش از گره¬افکنی¬های پی در پی و تعلیق، درون¬مایه¬های سفرنامه¬ای و علمی، شخصیّت¬های فضایی و غیرواقعی و صحنه¬های غیرقابل باور بهره برده¬اند؛ امّا عدم کاربرد به جا و پختۀ این عناصر و توجّه کم به جزئیّاتِ مسائل و مباحث دقیق علمی نشان دهندۀ پایین بودن سطح کیفیّت این آثار در ایران است. آگاهی کافی از کارکرد خاص این عناصر، نویسنده را در خلق اثری بهتر با ویژگی ها و معیارهای این گونۀ ادبی یاری می¬کند.